Rust op de vlucht naar Egypte door Luc-Olivier Merson, 1879, Museum of Fine Arts, Boston. AFBEELDING: Publiek Domein via Wikimedia Commons
Dit zouden dagen van glorie moeten zijn, de dag van de geboorte van Jezus Christus – de God van liefde, gerechtigheid en vrede. Maar welke Christus zou vandaag op onze wereld worden geboren?
Als Jezus vandaag naar ons zou komen, zouden we hem lange tijd vragen stellen over de sluier die Maria's hoofd bedekt; we zouden onze deuren sluiten in het gezicht van de arme man en zijn zwangere vrouw. Uit onze huizen zou hij worden verdreven en door ons toedoen zou hij in een grot worden geboren.
Als Jezus Christus vandaag bij ons zou komen, zouden we hem lange tijd ondervragen over zijn beroep. Een eenvoudige timmerman uit het Midden-Oosten! Meer niet? Een nobody die geen vreemde talen spreekt. En hij zou de wereld willen veranderen? Hoe naïef kan je zijn.
Als Jezus vandaag bij ons zou komen, zouden we de drie Wijzen van vooringenomenheid beschuldigen. De herders zouden zijn gearresteerd nog voordat ze het goede nieuws konden verspreiden. Misschien zou je een beetje solidariteit met hen betuigen, of misschien zelfs dat niet.
Als Jezus vandaag bij ons zou komen, op de vlucht voor koning Herodes, zouden we dan Herodes’ versie van het verhaal geloven of zouden we debatteren en artikelen schrijven, ons afvragend of Herodes misschien gelijk had om het Christuskind te willen doden? Wat als Jezus op een gegeven dag een bedreiging zou worden? Misschien zouden we slechts terugvallen op algemene uitspraken zoals “het is daar heel gecompliceerd”.
Maar wij vieren feest. Onze kerstbomen zijn tegenwoordig groter en nog groter zijn onze beelden van de Maagd Maria waar we voor bidden, huilend en haar smekend ons te vergeven voor het feit dat we de Maria vergeten die ineengedoken in een vluchtelingenkamp zit, op slechts een paar meter afstand.
Maar wij vieren feest. Onze straten zijn feestelijk verlicht om ons te doen vergeten dat de barmhartige Samaritaan tegenwoordig een non-profit organisatie is, geobsedeerd met het schrijven van het succesverhaal over de gewonde man die ze net hebben gered. Om met dat succes nog meer begunstigden te kunnen helpen. Maar tijd voor een glimlach hebben we niet.
Ja, we zijn christenen, maar we willen geen Christus die niet op ons lijkt. De Christus die wij willen moet stijlvol zijn. Niet iemand die zijn kleren in een plastic tas bij zich draagt of rondslentert op versleten sandalen. We willen iemand die goed Engels spreekt en die, bij voorkeur, voordat hij over liefde predikt een bevel tot informatieverstrekking kan overhandigen die hem beschermt tegen de aanklacht van terrorisme.
Ja, we zijn christenen, maar we zijn bang voor joden, moslims, Arabieren, Afghanen en iedereen die niet op “ons” lijkt. Want weet je … liefde is selectief en wordt gedicteerd door klasse en gezindheid. Om de een of andere reden noemde Jezus geen van deze dingen, maar sprak hij over liefde voor iedereen.
Ja, we zijn christenen, maar als de profeten vandaag de dag over de wereld zouden reizen om hun boodschap te verkondigen, zouden ze in zee verdrinken of worden neergeschoten bij een grens, omdat ze, natuurlijk, verdacht zouden zijn.
Welke Christus zou bij ons worden geboren, als alle “broeders” waar wij op de Dag des Oordeels naar worden ondervraagd worden belegerd, gevangen en gedood in de kampen?
We potten onze talenten op in de bank, zodat we op een dag op vakantie kunnen gaan en heel veel foto's maken die we op sociale media zetten om de vrienden waarvoor we meestal weinig tijd hebben te vertellen hoe gelukkig we zijn.
Wat voor een Christus wordt onder ons geboren, als we alles willen “volgen” behalve de ster die naar de kribbe leidt? Als de kerstboom die we ieder jaar in onze huizen optuigen het symbool van nieuw leven is, op welk leven hopen wij, de rouwenden, in ons dagelijks sterven?
Vandaag ben ik een vluchteling die geen plek heeft die voldoende thuis voelt om Kerst te vieren of een boom in te zetten en te wachten op geschenken. En over een paar dagen zal mijn geboortestad voorgoed verdwenen zijn.
Ooit smokkelde ik een kerstboom Oost-Aleppo binnen. Het was een symbolische daad om mijn identiteit tegen ISIS te verdedigen. De vriend die me daarbij hielp was moslim. Op dit moment leeft hij onder het bombardement. Ze waren allemaal moslims, de vrienden die meehielpen met het versieren van de boom. Nu leven ze allemaal onder de bezetting en dreiging van standrechtelijke executie.
Ik had een kerstboom die ik graag wilde zien als het symbool van de annunciatie in het hart van de vernietiging. Vandaag werd het, zoals alles in Syrië, het symbool van een graf.
Het is zelfs pijnlijk om te blijven hopen en gelukswensen voor het nieuwe jaar te schrijven. Het is pijnlijk om te constateren dat de grootste van jouw kerstwensen de gedwongen verplaatsing is van degenen van wie je gelooft dat ze een rechtvaardige zaak hebben. Degenen die nu in Aleppo voor vrijheid en waardigheid vechten, zijn het zout der aarde. Als zij worden belegerd, gebombardeerd en vermoord, waarmee zal de aarde weer worden gezouten [en]?
